Koraalriffen; wonderschoon en bedreigd
Ontdek de prachtige wereld van het koraal en het belang van het beschermen ervan. Bij Wonderbaarlijk koraal willen de huidige generatie scholieren bewust laten worden van het belang van het beschermen van onze koraalriffen
Koraal wat is dat eigenlijk?
Ontdek wat koraal is, welke soorten er zijn en waar het voorkomt
Koraal; wat is het?
Koraalriffen worden ook wel de 'kraamkamers of regenwouden van de zee’ genoemd’. Ze behoren tot de meest biologisch diverse en economisch waardevolste ecosystemen op aarde. Ze bieden een leefgebied aan ongeveer 25% van al het zeeleven. Koraalriffen bieden voedsel en bescherming aan talloze vissoorten, zeeschildpadden, zoogdieren en vormen daarmee een belangrijk onderdeel van het ecosysteem.
Koraalriffen hebben een belangrijke ecologische rol. In wateren die niet erg rijk zijn aan fytoplankton, de bron van de mariene voedselketen, bieden zij een oase van leven in het midden van de oceaan. Vaak wordt gedacht dat koraal planten zijn maar het zijn eigenlijk diertjes, om precies te zijn koraalpoliepen, die samen leven in kolonies en waarvan sommige soorten een kalkskelet bouwen, het koraalrif. Toch is er wel een link met planten. Koralen leven namelijk samen met heel kleine plantjes. Deze ‘koraalalgen’ zijn onmisbaar voor de koralen want ze helpen met de bouw van het kalkhuisje. Omdat algen zonlicht nodig hebben groeien de koralen zo dat hun algen zoveel mogelijk licht opvangen. De 'koraalalg' en de koraalpoliep hebben allebei voordeel van hun samenwerking. De alg krijgt veiligheid, zonlicht en kan de afvalstoffen van de poliep nuttig gebruiken. De koraalpoliep kan het kalkskelet vormen.
Koraalsoorten
Koralen zijn familie van kwallen en zeeanemonen en ze zijn ingedeeld bij de grote familie van de stekende dieren, de Cnidaria. Wereldwijd zijn er meer dan 6.000 soorten koraal. Er zijn solitaire koralen, koloniale koralen, rifbouwers, zachte koralen, valse koralen.
Niet alle koralen bouwen een kalkskelet op, zoals de harde koralen doen. Er zijn ook zachte koralen die over het algemeen sneller groeien. En niet alle koralen leven aan de oppervlakte in warme tropische wateren, sommige leven dieper en soms in koude wateren.
Rifbouwers zijn steenkoralen. Zij zijn verantwoordelijk voor de prachtige koraalriffen die we kennen. Koralen hebben veel verschillende kleuren en verschijningsvormen. Een koraalrif is een fantastische verzameling vormen en kleuren onder water waar je eindeloos naar kunt kijken. Dit zijn een aantal voorbeelden uit de variëteit aan soorten.
Acropora
Dendronephthya
Zoanthus
Favidae
Xenia
Sommige zien er uit als takken, andere zoals de favidae, zien er uit als hersenen, of ze hebben de vorm van een paddenstoel. Stroming en licht hebben invloed op de groei van de koralen.
Koraalriffen
Er zijn niet alleen veel verschillende soorten koraal maar ook verschillende soorten koraalriffen.
Er zijn drie verschillende typen:
een Franjerif is een koraalrif dat een zoom vormt langs de
kust, het volgt de kustlijn, en grenst bijna direct aan land.
Een Barrièrerif is het meest voorkomende koraalrif. Het komt voor in een band en ligt vaak tientallen kilometers uit de kust.
Het derde type koraalrif is een Atol dat een grote ring vormt midden in de oceaan. Atollen komen vooral voor in de Grote Oceaan en de Indische oceaan. De Marshall eilanden en Tuvalu zijn een voorbeeld van Atollen.
Locaties Koraalriffen
Hoewel er ook een paar koraalsoorten zijn die in koude wateren voorkomen, vind je de meeste rifvormende koralen in tropische en subtropische wateren. Deze liggen ongeveer tussen 35 ° noorderbreedte en 35 ° zuiderbreedte..
De rode stippen op de wereldkaart laten de locaties zien van de belangrijkste tropische en subtropische steenkoraalriffen
Eén van de bekendste koraalriffen is het Great Barrier Reef bij Australië. Het is ook het grootste rif ter wereld. Het bestaat uit 2.900 individuele riffen en 900 eilandjes over een lengte van 2.300 kilometer.
Andere bekende riffen zijn het Belize rif, het tweede grootste rif, voor de kust van Belize, de riffen voor de Malediven, Raja Ampat bij Indonesië, de riffen in de Rode Zee en het prachtige Jardines de la Reina bij Cuba.
Atol bij de Malediven
Jardines de La Reina
Ook in onze eigen Noordzee komen koralen voor. Dodemansschuim is een zachte koudwater koraalsoort die groeit op harde ondergronden.
Koraal in de Noordzee
Van Onschatbare waarde
Voedselbron
Het koraalrif is voor veel zeedieren een ideale plek om te verblijven en een bron van voedsel. Veel dieren blijven er hun hele leven, andere komen er tijdelijk om voedsel te zoeken, zoals karetschildpadden, vissen uit het diepere water en zo nu en dan een haai of een groep dolfijnen. Het rif is de vaste woonplaats van de ongewervelde dieren zoals zeelelies, kokerwormen en sponzen. Dieren die rondom het rif wonen filteren het plankton uit het water dat daar ruim voorhanden is. Vissen, slakken en zee-egels eten de algen en wieren die op en om het rif voorkomen. Op hun beurt dienen de rifbewoners weer als voedsel voor grotere dieren.
Zeelelie kokerworm
Schuilplaats en kraamkamer
De Koraaldriehoek die tussen Indonesië de Filipijnen en Papoea-Nieuw-Guinea ligt wordt wel de kraamkamer van de oceanen genoemd. Het is het gebied met de hoogste mariene biodiversiteit in de wereld.
Het rif zit vol met spleten en holletjes die als schuilplaats dienen voor kleine diertjes. Verder zijn ze ideaal voor vissen om zich voort te planten. In de holletjes kunnen ze hun eitjes veilig achter laten. In de koraaldriehoek komen galkrabbetjes voor die er in holletjes op het rif leven. De vrouwtjes verlaten hun holletje nooit en ze worden er bezocht door de mannetjes.
Anemoonvissen paren op het koraal en gebruiken de anemonen als bescherming, vandaar de naam. Ook koraalduivels en koraalduikertjes gebruiken het koraal als plek om hun nageslacht veilig op te laten groeien.
Waarde voor de mens
Golfbrekers
Koraalriffen werken als natuurlijke golfbrekers. Ze beschermen kusten tegen erosie en verminderen zo de impact van zware stormen. Vooral nu klimaatverandering zorgt voor steeds vaker voorkomende orkanen en tyfoons zijn deze schokbrekers essentieel . Zonder riffen als buffer lopen kustgemeenschappen, vooral van laaggelegen eilandjes, meer risico op stormvloeden die grote economische en milieuschade veroorzaken.
Koraalriffen zijn ook belangrijk voor de koolstof- en stikstofkringloop. Koralen nemen kooldioxide op, wat helpt bij het regelen van het koolstofgehalte in de oceaan en daarmee bij de bestrijding van klimaatverandering.
Economische waarde
Miljoenen mensen zijn voor hun levensonderhoud afhankelijk van het vissen rondom koraalriffen. Voor lokale visserijen zijn koraalriffen onmisbaar omdat ze het leefgebied vormen voor vele vissoorten die commercieel interessant zijn. In Zuidoost-Azië bijvoorbeeld zijn meer dan 100 miljoen mensen afhankelijk van koraalriffen voor voedsel, inkomen en bescherming.
Toerisme
Een andere belangrijke economische waarde van koraalriffen is het toerisme. Elk jaar trekken miljoenen toeristen naar gebieden met koraalriffen. Ze gaan er snorkelen en duiken of maken een boottocht ernaar toe en dit stimuleert de lokale economieën. Landen als Australië, Thailand en de Malediven halen een behoorlijk deel van hun toerisme-inkomsten uit koraalrifattracties. Het Great Barrier Reef is natuurlijk één van de belangrijkste toeristische trekpleisters van Australië en draagt jaarlijks miljarden dollars bij aan de Australische economie. Als riffen achteruitgaan, dalen de toerisme-inkomsten.
Medische wetenschap
Koraalriffen zijn ook interessant voor medisch onderzoek. Wetenschappers onderzoeken unieke stoffen die door koraalorganismen worden geproduceerd. Ze denken dat sommige ervan kunnen bijdragen aan de behandeling van ziekten zoals kanker en artritis. Door koraalriffen te behouden, beschermen we dus ook deze waardevolle bronnen die in de toekomst misschien belangrijke nieuwe medicijnen kunnen opleveren. Als de riffen verloren gaan, gaan dus ook mogelijke nieuwe kuren voor ernstige ziektes verloren waarmee mensen, misschien wel iemand in jouw omgeving, geholpen hadden kunnen worden.
Helaas ernstig bedreigd
Op de rode lijst van de International Union for Conservation of Nature (IUCN) staan 851 koraalsoorten en daarvan worden er 53 beschouwd als bedreigd of kritiek bedreigd.
Klimaatverandering
Klimaatverandering is de grootste bedreiging voor koraal. Door de opwarming van de aarde wordt ook het zeewater warmer. Door de stijging van de temperatuur verlaten algen het koraal en koraal is afhankelijk van algen om te overleven. Het gevolg is dat het witte skelet van het koraal zichtbaar wordt. Het koraal verliest zijn kleur en verbleekt. Een temperatuurstijging van 1 à 2 graden kan er al voor zorgen dat koraal helemaal afsterft. In 30 jaar tijd is wereldwijd al de helft van het koraal verdwenen. Als de temperatuur nog verder stijgt hebben we over 30 jaar helemaal geen koraal meer. Het is dus 2 voor 12 voor het koraal!
Verzuring
Een andere bedreiging is de verzuring van de oceanen. Dit is ook een gevolg van klimaatverandering. Verzuring van de oceanen bemoeilijkt de opbouw van de kalkstructuren van het koraal. Hierdoor worden de riffen kwetsbaarder worden voor erosie.
Overbevissing
Vooral in Zuidoost-Azië waar veel bewoners afhankelijk zijn van visvangst voor hun inkomen en voedsel dreigt overbevissing. De vissen die algen eten zijn belangrijk om de algengroei onder controle te houden, anders stikt het koraal.
Landbouw en andere vervuiling
Tot slot is er nog de vervuiling van de oceanen door landbouwafvoer, plastic afval (de plastic soep) en onbehandeld rioolwater dat in de oceanen terecht komt en de conditie van de riffen verder verslechtert. Onder andere door landbouwafvoer komen er te veel voedingsstoffen in de oceanen en die bevorderen de groei van algen waardoor het koraal kan verstikken. Microplastics kunnen zich ophopen in koralen en hun gezondheid en voortplanting schaden. Maar ook overbevissing, vooral van vissen die algen eten en daarmee de algengroei onder controle houden, verstoort het evenwicht.
Bescherming
Gelukkig zijn er veel organisaties die zich bezighouden met het beschermen en herstellen van de koraalriffen. Het Wereld Natuur Fonds bijvoorbeeld werkt samen met lokale partners aan het beschermen en herstellen van kustgebieden. Ze voert patrouilles uit en werkt aan het herstellen van koraalriffen en zorgt ervoor dat hele gebieden tot beschermd gebied worden verklaard.
Samen met lokale bewoners die voor hun inkomen en voedsel afhankelijk zijn van de zee, wordt gewerkt aan alternatieve bronnen van inkomsten en duurzame vismethoden.
Door middel van onderwijs aan lokale gemeenschappen wordt de plasticvervuiling tegengegaan en wordt gewerkt aan duurzame methodes van afvalverwerking zodat er minder afval in zee komt.
Het erbij betrekken en onderwijzen van lokale gemeenschappen is de enige mogelijkheid om blijvend resultaat te krijgen. Je kunt gebieden wel beschermen maar als de lokale bevolking niet begrijpt waarom zullen ze voor hun eigen korte termijn belang gaan.
Herstel
Onderzoekers wereldwijd werken aan technieken om koralen te herstellen bijvoorbeeld door koraalkwekerijen op land of koraalvoortplantingstechnieken.
Ook op de Nederlandse Antillen wordt hard gewerkt aan lange termijn strategieën voor het herstel van koraal, bijvoorbeeld door het Coral Research and Development Accelerator Platform (CORDAP)
De Coral Restoration Foundation heeft een methode om nieuw koraal te kweken ontwikkeld door het te laten groeien op een soort raster dat in zee wordt geplaatst. Die methode is onder andere toegepast op Bonaire en daar heel succesvol. Bijna alle uitgezette koraalfragmenten overleven, groeien en planten zich ook weer voort.
Ook lokale duikcentra zoals Ocean Encounters helpen met het uitplanten van koraal en het monitoren van de gezondheid van de riffen. Publieksvoorlichting en bewustmakingsprogramma’s spelen een grote rol in het betrekken van de Curaçaose gemeenschap bij het behoud van deze waardevolle ecosystemen.
Op Aruba wordt het koraal hersteld onder leiding van de Aruba Conservation Foundation (ACF), die actief werkt aan het herstellen en in stand houden van de koraalecosystemen van het eiland. Het project 'Turning the Tide', in samenwerking met RESEMBID en met Wageningen University & Research, maakt gebruik van kunstmatige riffen die op de zeebodem zijn geplaatst voor de kust van Aruba. De kunstmatige riffen helpen structuren te herstellen waardoor plantenetende vissoorten zich kunnen herstellen. Die zijn belangrijk om algengroei te controleren.
Voor het blijvend herstel van koraalriffen zijn zowel korte als lange termijn plannen en strategieën nodig. Korte termijn betekent schoonmaken, opruimen, en kennis overdragen. De lange termijn betekent werken aan herstel en duurzame oplossingen zoeken om met de riffen om te gaan en ervan te genieten.
Ook jij kan een steentje bijdragen aan het beschermen en herstellen van deze mooie ecosystemen!
Wat kun jij doen?
Geld
Natuurbescherming kost veel geld. jij kunt hier aan bijdragen door lid te worden van organisaties zoals het Wereld Natuur Fonds of een donatie te doen aan één van de andere organisaties die zich bezighouden met bescherming van de koraalriffen zoals: het Reef Resilience Network https://reefresilience.org/ of de PADI AWARE Foundation https://www.padi.com/aware. Je kunt natuurlijk ook jouw vrienden betrekken bij het beschermen van de riffen door een lidmaatschap van het Wereld Natuur Fonds cadeau te doen. Dat kan via deze link: https://www.wwf.nl/kom-in-actie/met-een-donatie/cadeau-lidmaatschap
Iedere dag een Beetje
Misschien wel de makkelijkste manier om de koraalriffen te helpen is door gewoon in het dagelijks leven een steentje bij te dragen door minder afval te produceren, de thermostaat omlaag te zetten zodat je helpt de temperatuurstijging van de aarde tegen te gaan, minder vlees en vis te eten en minder lang te douchen. Draag je kleren eens wat langer en koop minder spullen! De koraalriffen zullen je er dankbaar voor zijn!
Vrijwilligerswerk
Geef je op als vrijwilliger!
Via Volunteerworld https://www.volunteerworld.com/nl/volunteer-abroad/koraalriffen
kun je je opgeven voor het helpen met het schoonmaken of herstellen van de koraalriffen op de mooiste plekken ter wereld. Help met herstel van koraalriffen in Australië, Indonesië of de Filippijnen. Je kunt bijdragen aan je eigen toekomst door te helpen met het beschermen van deze kostbare natuurgebieden en dit combineren met een vakantie. Pak je koffers en ga!
Training en Educatie
Je kunt ook deelnemen aan trainings- of educatieve programma's die zich richten op rif ecologie, zoals de PADI Project AWARE-specialiteit. Door zelf te leren kun je kennis weer overdragen aan anderen. of je kunt deelnemen aan de Grote Jaarlijkse visstelling. De Fish Count helpt wetenschappers de populaties van koraalrifvissen beter te begrijpen.
Geniet van een fijne snorkel- of duikvakantie in de koraalriffen van Amerika en doe ook nog iets goeds voor de natuur!
Maak jouw eigen website met JouwWeb